Là người Việt Nam, không ai không biết đến ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, đây là một trong những dịp lễ vô cùng quan trọng thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn. Nhân dịp lễ trọng đại này, người lao động trong cả nước và học sinh, sinh viên đều nghỉ 1 ngày. Liệu bạn đã hiểu về ngày lễ truyền thống này mang ý nghĩa như thế nào, cùng khám phá ngay sau đây.
Đôi nét về ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra thường niên vào ngày mùng 10/3 âm lịch. Theo truyền thuyết từ xa xưa và nhiều tài liệu lịch sử đã ghi chép lại, có tất cả 18 đời vua Hùng và mỗi người sẽ cai quản một triều đại riêng biệt. Đây là những người có công khai sinh lập quốc.
Để tưởng nhớ, thể hiện sự biết ơn tới những vị vua Hùng, ngày Giỗ Tổ vua Hùng đã được chọn vào 10/3 hàng năm. Đây cũng là nét đẹp thể hiện cho truyền thống uống nước nhớ nguồn trong lịch sử dân tộc, đến nay vẫn còn được lưu giữ, và tổ chức rất nhiều hoạt động nhân dịp lễ này.
Giỗ Tổ Hùng Vương và các giai đoạn lịch sử:
Ngày lễ này từ lâu đã ăn sâu vào tâm thức của người Việt, nhưng để nhắc về nguồn gốc thật sự của ngày lễ, vẫn còn khá mơ hồ. Cụ thể:
Thời kỳ phong kiến
Dựa trên những ghi chép từ xa xưa ghi lại. từ thời Trần đến các đời vua Lê, các tài liệu đều có ghi chép từ thời Triệu, Đinh, Lý, Trần, Lê, Hậu Lê đã thờ cúng, hương khói cho ngôi đền ở làng Trung Nghĩa.
Như vậy, truyền thống thờ cúng và chăm sóc Đền Hùng đã có từ rất lâu đời và sau này được giao cho người dân địa phương. Họ có trách nhiệm chăm sóc,trông nom, tân trang đồng thời làm lễ Giỗ Tổ Hùng Vương vào ngày mùng 10/3 hàng năm. Bù lại, họ sẽ được miễn nộp thuế và không phải đầu quân đi lính.
Kế tụng truyền thống thời kỳ đổi mới
Trải qua những “trang sử hào hùng” qua nhiều thời kỳ, nhiều đời vua, đến khi đất nước thống nhất, Đảng và Nhà nước ta vẫn luôn chú trọng đến ngày tưởng nhớ những vị vua Hùng. Nhất là chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí trong Đảng, luôn luôn nhắc nhở đồng bào, giữ vẹn nguyên truyền thống tốt đẹp ấy, tưởng nhớ và thường xuyên ghé thăm đền Hùng.
Sau Cách mạng Tháng 8 diễn ra thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký sắc lệnh cho tất cả công chức đều có ngày nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương vào mùng 10/3 để tưởng nhớ Vua Hùng. Vào ngày này diễn ra rất nhiều hoạt động khác nhau, đó là tấm lòng biết ơn với tổ tiên, cội nguồn dân tộc. Chính chủ tịch Hồ Chí Minh cũng thường xuyên đến thăm đền Hùng vào dịp này và nhắc nhở thế hệ con cháu về công lao vua Hùng và càng yêu thêm đất nước.
Đến năm 1995, Giỗ Tổ đã được ghi nhận là một trong những ngày lễ trọng đại năm. Các Bộ Ngành đã cùng kết hợp tổ chức lễ hội lịch sử này với nhiều hoạt động.
Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương có ý nghĩa như thế nào?
Ngày Giỗ Tổ Vua Hùng thực chất là ngày mà lên ngôi vua đầu tiên của quốc gia, đánh dấu cho sự khởi đầu của vương triều đầu tiên trong lịch sử dân tộc, là ngày mở ra trang sử đầu tiên của Việt Nam. Chính vì thế, ngày lễ trọng đại này mang nhiều ý nghĩa vô cùng to lớn, mang những nét văn hóa của riêng dân tộc ta.
Giỗ Tổ Hùng Vương là lòng biết ơn
Ngày Giỗ Tổ chính là lúc mà toàn thể dân tộc hướng về nguồn cội của dân tộc, bày tỏ lòng biết ơn, lòng thành kính đối với những vị vua Hùng, những người đầu tiên đã dựng nên đất nước. Đó chính là từng mảnh đất, từng hàng cây và cuộc sống mà chúng ta đang có cành trở nên bình yên hơn.
Thể hiện truyền thống tốt đẹp
Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương cũng giống như một lời nhắc nhở để chúng ta cùng nhau hướng về nguồn cội. Đặc biệt là “giương cao lá cờ” thể hiện truyền thống, giá trị lâu đời trong văn hóa “Uống nước nhớ nguồn”. Toàn thể dân tộc đồng lòng, thể hiện sự tự tôn của dân tộc, anh dũng và kiên cường. Người dân Việt Nam cùng thể hiện sự đoàn kết, mạnh mẽ cho một đất nước bền bỉ anh hùng.
Từ thời vua Hùng cho đến nay, đã trải qua hàng ngàn năm nhưng để có được đất nước tươi đẹp như ngày hôm nay là cả một chặng sử dài. Mỗi một trang sử vàng được viết lên, là bao nhiêu mồ hôi và xương máu đã đổ xuống. Chính vì thế, chúng ta phải luôn biết ơn những người đã dựng nước, giữ vững nền hòa bình của dân tộc.
Địa điểm diễn ra lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương
Hàng năm, từ Bắc chí Nam, người dân cả nước lại tề tựu về đền Hùng ngày giỗ tổ tại Phú Thọ. Đây không chỉ là một nét văn hóa riêng biệt của người phú Thọ mà của toàn thể đất nước. Lễ hội được tổ chức vô cùng trang trọng cùng với rất nhiều hoạt động ý nghĩa. Những người có vai trò quan trọng trong làng và những quan chức cũng về đây tham dự. Những yếu tố chính của hoạt động lễ hội này bao gồm:
Các yếu tố cần thiết
Để làm nên một lễ hội thành công, cần có những yếu tố tạo thành cơ bản như sau:
- Lễ vật: Bánh chưng, bánh dày mang đậm nét truyền thống cùng với thịt dê, bò hoặc lợn…,
- Nghi thức đọc lời nguyện trước ban thờ các vị vua.
- Những hồi trống, chiêng hiệu cần phải có trong nghi lễ.
- Đoàn rước kiệu được trang trí nổi bật, ô lọng lộng lẫy, sơn son thiếp vàng
- Trang phục quan triều đình thời xa xưa như mũ cánh chuồn, quần áp thụng…
Hoạt động văn hóa trong Giỗ Tổ Hùng Vương
Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra vào ngày 10/3 hàng năm nhưng trên thực tế lễ hội đã bắt đầu từ trước đó hàng tuần. Rất nhiều hoạt động khác nhau diễn ra như đánh trống, hành hương và kết thúc vào 10/3 với lễ rước kiệu và dâng hương tưởng nhớ các vị vua trên đền Thượng. Vào ngày chính hội, có các hoạt động lễ và hội được cử hành, cụ thể là:
- Phần lễ rước kiệu vua: Một đám rước kiệu với rất nhiều nam thanh nữ tú, kiệu được trang trí lộng lẫy với cờ hoa cùng với kiểu ăn mặc theo thời phong kiến. Đám rước bắt đầu từ chân núi đi qua các đền và đến đền Thượng để làm lễ dâng hương.
- Lễ dâng hương: Mọi người đến dâng hương, thắp nén hương tưởng nhớ, biết ơn các vị vua Hùng cà cầu ước tâm niệm của bản thân.
- Phần hội: Tại đây có rất nhiều trò chơi dân gian tổ chức, bạn có thể tham gia những hoạt động này. Đặc biệt có cuộc thi hát xoan nhẹ nhàng, hay cuộc thi vật, kéo co, bơi trải qua sông Bạch Hạc…
Có thể thấy rằng đây là một ngày lễ vô cùng lớn trong năm, các hoạt động diễn ra vô cùng sôi nổi. Nhân dịp này, người dân cả nước đều được nghỉ ngơi và cùng nhau tề tựu về đền Hùng, vừa thể hiện tấm lòng thành biết ơn với các vị vua, vừa đến tham gia rất nhiều hoạt động khác nhau để giải trí.
Có thể bạn quan tâm:
- Tết Trung thu – Ngày Tết đoàn viên của mọi gia đình
- Tết Đoan Ngọ – Nguồn gốc và ý nghĩa trong văn hóa Việt Nam
Giỗ Tổ Hùng Vương thể hiện cho một nét truyền thống quý báu của dân tộc, dù trải qua bao nhiêu thăng trầm và thời gian đi chăng nữa vẫn còn vẹn nguyên được những giá trị đó. Đây là nét văn hóa sẽ được lưu giữ mãi mãi để nhắc nhở con cháu luôn hướng về đất nước và dân tộc, cùng nhau xây dựng nên quốc gia đẹp giàu và vững mạnh.
